تحلیل رفتار راننده در شرایط مختلف راه و محیط در ایمنی ترافیک

ایمنی در تردد وسایل نقلیه یکی از اصولی ترین مبانی در مهندسی ترافیک و برنامه ریزی حمل و نقل است. طراحی راه یکی از فاکتورهای اساسی تاثیرگذار روی رفتار راننده و ایمنی می باشد. در این پژوهش تاثیر ترکیب سه المان عرض شانه راه، وجود و عدم وجود گاردریل و طرح هندسی راه (قوس های افقی)، در دو حالت روز و شب، بر رفتار رانندگان اتوبوس در راه دو خطه بررسی شد. برای بررسی تاثیر این سه المان نام برده، سناریویی با 12 بخش مختلف طراحی گردید. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، با استفاده از شبیه ساز رانندگی اتوبوس (bi 301 full) از 56 راننده اتوبوس آزمون به عمل آمد. نتایج نشان می دهند که وجود گاردریل سبب افزایش مشغله فکری به راننده و تمرکز راننده می شود. رانندگان برای کم کردن مشغله فکری، سرعت را کم کرده و فاصله خود را از گاردریل افزایش می دهند. همچنین هر چه گاردریل به جاده نزدیکتر باشد قدرت مانور راننده کمتر شده و راننده با نزدیک شدن به خط وسط راه سعی در افزایش قدرت مانور و کاهش احتمال برخورد با گاردریل دارد. این واکنش احتمال تصادف شاخ به شاخ را افزایش می دهد. در حالت وجود گاردریل عرض شانه ها تاثیر مشخصی بر مقدار سرعت و موقعیت اتوبوس نسبت به خط وسط جاده دارند. زمانی که در طول مسیر گاردریل وجود ندارد از تاثیر مفید عرض شانه ها بر رفتار راننده به مقدار زیادی کاسته می شود. میزان تغییرات سرعت و فاصله از خط وسط با تغییر عرض شانه راه در حالت شب، به علت پایین بودن سرعت و بالا بودن مشغله فکری به علت نبود نور کافی، کمتر از حالت روز می باشد. از هندسه راه می توان برای کاهش سرعت استفاده کرد. همچنین نتایج نشان می دهند که کنترل عرض شانه راه و جایگذاری گاردریل، یک روش مناسب برای کنترل سرعت و موقعیت وسیله نقلیه در خط باشد. در پایان با استفاده از مدل رگرسیون غیرخطی، مدلی برای پیش بینی نحوه حرکتی (فاصله چرخ از خط وسط) در حالات مختلف طرح هندسی مسیر، برای وسایل نقلیه سنگین ارائه گردید.